Vajinit, vajinanın enflamasyon ya da enfeksiyonudur. Vulvayı da etkileyebilir. Kaşıntı, yanma, duyarlılık, vajinal akıntı ile karşımıza çıkabilir. Kadınlarda her yaşta görülebilmekle birlikte en sık reproduktif dönemde karşımıza çıkar.
Üreme çağındaki semptomsuz kadınların normal vajinal florasında birçok aerobik, anaerobik bakteriler ve mantarlar bulunur. Bu mikroorganizmalar canlılıklarını sürdürebildikleri, konağın enfeksiyon engelleyici yeteneğinin olmadığı yerlere lokalize olurlar. Konak ile simbiyotik ilişki içerisinde yaşamakta ve mikroçevreye göre değişebilmektedir. Bu vajinal ekosistem içersinde bulunan bazı mikroorganizmalar laktik asit ve hidrojen peroksit gibi bazı maddeler üreterek vajinaya ait olmayan mikroorganizmaların üremesine engel olurlar. Vajinal pH normal değeri 4-4,5 arasıdır.
Bakteriyel vajinozis
15-44 yaş arası kadınlarda en sık görülen vajinal enfeksiyondur. Nedeni vajinadaki iyi ve zararlı bakteri dengesinin bozulmasıdır. Vajinal floradaki simbiyotik ilişkide Gardnerella vajinalis, Ureaplazma ürealitikum, Mobilincus türleri, Mikoplazma hominis, Prevotella türlerini kapsayan anaerobik türlerin aşırı artması; Laktobasillus türlerinin olmaması ya da belirgin azalması ile birliktedir.
Pek çok etken vajina florasındaki bakteri dengesini bozabilir:
- Vajinanın antiseptik ile yıkanması
- Antibiyotik kullanımı
- Rahim içi araç
- Siyah ırk
- Sigara
- Mens döneminde ilişki
- Erken yaşta cinsel ilişki
- Yeni veye çok sayıda cinsel partner
- Oral seks
İrrite etmeyen kötü, balık kokulu, gri-yeşil vajinal akıntı en sık şikayettir. Vajina genelde eritemli değildir, servikal muayenede herhangi bir anormallik görülmez.
Klinik tanı kriterleri:
- Vajinal akıntının mikroskopik değerlendirilmesi- clue cell
- Anaerobik mikroorganizmaların ürettiği uçucu aminlerin salınımının saptanması- whiff koku testi- KOH balık kokusu
- Vajinal pH belirlenmesi- vajinal pH>4,5
Bakteriyal vajinozis tedavisi oral, vajinal antibiyotiktir (metronidazol, tinidazol, klindamisin).
Mantar Enfeksiyonları
Bu enfeksiyona en sık vajen florasında bulunan candida albikans neden olur. C. Tropicalis, C. glabrata gibi diğer candida türleri de kandidal vajinitten sorumlu olabilir.
Risk faktörleri:
- Sıcak iklimler
- Obezite
- Diyabet
- Gebelik
- Antibiyotik kullanımı
- Cinsel yol
Vajinal pH normaldir. En sık şikayet vulvada kaşıntı, yanmadır. Vulva kızarık ve şiş olabilir. Vajinal akıntı sıklıkla kokusuz, süt kesiği gibi beyazdır.
Vajen pH’sı normaldir (<4,5). Mikroskopik inceleme ile tanı konabilir.
Tedavide oral ve vajinal antifungaller kullanılır. Yılda dört veya daha fazla kandida enfeksiyonu olan kadınlar komplike hastalık olarak değerlendirilir, tanının doğrulanması için kültür yapılması gerekir. Komplike enfeksiyonda candida albikans olmayan mantar enfeksiyonları, gebelik, kontrolsüz diyabet, immunsupresyon düşünülür.
Trikomoniazis:
Trichomonas vaginalis adlı parazitin neden olduğu, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Bu parazit skuamöz epiteli tutma eğilimindedir ve lezyonlar diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların riskini de artırır.
Trikomonas vaginalisin kuluçka süresi yaklaşık 3 gün ile 4 hafta olup, vajina, endoserviks, üretra, mesane de enfekte olabilir. Kadınların yaklaşık %50’sinin yakınması yoktur. Tipik şikyetler ise kirli, ince, sarı yeşil akıntıdır, balık kokulu olabilir. Yanma, irritasyon, kızarıklık, vulvada ödem, ilişki sırasında ağrı, idrar yaparken yanma olabilir.
Muayenede vajen ve servikste epitelyum altı kanama ya da çilek lekeleri görülebilir. Tanı akıntının mikroskopik incelemesiyle konur.
Tedavide tek doz 2 gram metronidazol kullanılır.
Atrofik vajinit
Enfeksiyon nedeniyle oluşmamakla birlikte, vajinal akıntı ve kuruluk, kaşıntı, yanma gibi irritatif şikayerlere yol açabilir. Kadınlarda hormon seviyeleri düştüğü zaman, emzirme dönemi, menopozda görülür. Östrojen ile tedavi edilir.
İrritan vajinit
Vajinal sprey, duş, parfümlü sabun, spermisidal ürünler ve meni alerjik reaksiyona yol açabilir ya da vulva ve vajinada irritasyona neden olabilir. Sürtünme, kumaş, tampon gibi yabancı cisimler enflamasyona yol açarak akıntıya da yol açabilirler.
Süpüratif Servisit
Gonore:
Neisseria gonore kolumnar ve değişici epitelyum hücrelerini enfekte eden bir bakteridir, vajina epitelini tutmaz.
Servikal gonakok enfeksiyonları sıklıkla asemptomatiktir. 25 yaş ve altı, diğer cinsel yolla bulaşan hastalık varlığı, gonakok enfeksiyonu geçirme öyküsü, yeni ya da çok sayıda cinsel ilişki partneri, korunma yönteminin yetersizliği, ilaç kullanımı gonokok taşıyıcılığı ve enfeksiyon için önemli risk faktörleridir.
Semptomatik gonore servisit şeklinde görülebilir. Sıklıkla kokusuz, bol, sarı beyaz, rahatsızlık vermeyen akıntı mevcuttur. Bartolin, skene bezleri, üretra enfekte olabilir. Asendan yolla endometrium, fallop tüplerine ilerleyerek üst genital sistem enfeksiyonuna yol açabilir.
Tedavide seftriakson, azitromisin ya da doksisiklin kullanılır.
Klamidya trakomatis servisiti:
Klamidya trakomatis kolumnar epitelde enfeksiyona neden olur.
Sıklıkla asemptomatik seyreder. en sık 25 yaş altı cinsel aktif kadınlarda görülür. Semptomatik olgularda mükopürülan akıntı, ödemli ve hiperemik endoserviks, üretrit gelişen olgularda idrar yaparken yanma görülür.
Tedavide azitromisin ya da doksisiklin kullanılır.
