Yumurta Dondurma Nedir?
Op. Dr. Melek Büyükkınacı Erol
Yumurta Dondurma Nedir?
Yumurta dondurma, kadınların ileri yaşlarda da sağlıklı bir şekilde gebe kalabilmelerini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntemde, kadının yumurtaları, dondurularak saklanır ve ihtiyaç halinde çözülüp kullanılarak gebelik sağlanır. yumurta dondurma işlemi, tüp bebek tedavisi sırasında kullanılmak üzere kadının yumurtalarının saklanması işlemidir.
Yumurta Dondurma İşlemi Kimlere Yapılır?
Yumurta dondurma işlemi ergenliğini tamamlamış kişilere yapılabilir. Yumurta dondurma, kadınların çeşitli nedenlerle doğurganlık potansiyellerini koruma ihtiyacı duydukları durumlarda yapılır.
Kanser tedavisi öncesi: Kemoterapi ya da radyoterapi gibi kanser tedavisi, yumurtalık fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, kanser tedavisi alacak kadınlar, yumurtalarını dondurmak isteyebilirler.
Yumurtalık cerrahisi öncesi: cerrahi bir operasyon yumurtalıklarınızın alınmasını gerektiriyor veya rezervinin ciddi azalmasına yol açıyorsa; bu operasyondan önce yumurtalarınız toplanabilir
Yumurtalık rezervinin azalması: Kadınlarda, yaş ilerledikçe yumurtalık rezervi azalır. Bazı kadınlarda ise yumurta rezervi ne yazık ki çok daha erken yaşlarda azalmaktadır. Yumurta rezervinin azalması gebelik şansını her yaşta azaltmaktadır. Bu nedenle, yumurtalık rezervi azalmış kadınlar, yumurtalarını dondurmak isteyebilirler. AMH değeriniz 1.1 altında ise , henüz doğum yapmadıysanız ve evli değilseniz yumurta dondurma işlemini düşünebilirsiniz.
Genetik hastalıklar: Ailenizde erken menopoz öyküsü varsa örneğin anneniz , teyzeniz veya ablanız 40 yaş öncesi adetten kesildiyse erken menapoz riski nedeniyle yumurta dondurma işlemi yaptırarak anne olma şansınızı koruyabilirsiniz. Saklanan yumurtaların zaman sınırı bulunmamaktadır.
Gebe kalmayı geciktirme: Kadınlar, kariyer veya kişisel nedenlerle gebe kalmayı geciktirme kararı alabilirler. Bu durumda, yumurtalarını dondurmak isteyebilirler.
Yumurta Dondurma Nasıl Yapılır?
Hormon tedavisi: Yumurta dondurma işlemi için, kadınların doğurganlık hormonlarını artıran bir dizi hormon ilacı kullanılır. Bu ilaçlar ile yumurtalıkların uyarılması sağlanarak birden fazla yumurta oluşmasına ortam sağlanır.
Yumurta toplama: Hormon tedavisi ile yeterli büyüklüğe erişen yumurtaların olgunlaşması için çatlatma iğnesi yapılır. Bu işlemden 34-36 saat sonra yumurtalar toplanır. Toplama işlemi sedasyon anestezisi altında kateter kullanılarak yapılır. İşlem sırasında, kadının vajinasına ultrasonografi eşliğiliğinde ince bir iğne yerleştirilir ve yumurtalıklara erişilir. Yumurtalar, iğne yardımıyla toplanır ve laboratuvara gönderilir.
Yumurta Hazırlığı: Yumurtaların laboratuvar ortamına alınmasının ardından önce temizlenir, daha sonra özel bir solüsyon ile yıkanır ve dondurulmadan önce koruyucu bir madde ile kaplanır.
Yumurta Dondurma: Yumurtalar dondurulmak için hazırlandıktan sonra, hızlı dondurma tekniği ile dondurulur. Bu yönteme vitrifikasyon denilmektedir. Öncelikle yumurta koruyucu çözelti içinde saklanır ve daha sonra sıvı nitrojen buharı içinde hızlı bir şekilde -196 derecede soğutulur. yumurta hücrelerinin dondurulması sırasında oluşabilecek kristalleşme vitrifikasyon sayesinde minimize edilir ve hayatta kalma oranı yükselir.
Saklama: Dondurma işleminin ardından yumurtalar özel bir kapta saklanır. Dondurulan yumurtalar aksi bir durum olmadıkça 5 yıla kadar saklanır. Daha uzun süre saklanabilmesi onaya tabidir.
Tüp Bebek Yumurta Dondurma İşleminde Önemli Faktörler Nelerdir?
Yaş faktörü: Kadının yaşı, yumurtaların kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Genellikle 30 yaştan genç kadınların yumurtaları daha sağlıklıdır. Bu sebeple yumurta dondurma işlemi için ideal yaş aralığı 20 - 30 yaşları arasındadır. Yaş arttıkça yumurta sayı ve kalitesinin azaldığı bilinmelidir.
Yumurta sayısı: Yumurta dondurma işleminin gerçekleşmesinde yeterli sayıda sağlıklı yumurtanın toplanması önem taşımaktadır. Bu nedenle, kadının yumurtalıklarının uyarılması sürecinde başlangıç folikül sayısı yanında yapılan hormon tedavisi de önemlidir.
Dondurma yöntemi: Yumurtaların dondurulma yöntemi de sonuçları etkiler. Günümüzde en sık kullanılan yöntem vitrifikasyon yöntemidir. Hangi yöntemin kullanılacağı yumurtaların kalitesine ve dondurma işlemi sırasında oluşabilecek hasar riskine bağlı olarak belirlenir.
Saklama süresi: Yumurtalar, sıvı nitrojenin bulunduğu özel bir tankta saklanır. Yumurtalar ne kadar uzun süre saklanırsa, kullanıldıklarında başarı şansları da o kadar azalabilir.
Yumurta Dondurma İşleminin Avantajları
Kanser tedavisi planlanan kadınlarda , tedavi öncesi yumurta toplama ve dondurma işlemi yapılarak gebelik şansı arttırılabilir.
Yumurtalık rezervi azalmış kadınlar, ileri yaşlarda da gebe kalabilir.
Kadınlar, kariyer veya kişisel nedenlerle gebe kalmayı geciktirmelerine rağmen, ileri yaşlarda da gebe kalabilir.
Yumurta Dondurma İşleminin Dezavantajları
Yumurtalar, dondurulurken veya çözülürken hasar görebilir.
Yumurta Dondurma İşleminin Başarı Oranı
Yumurta dondurma işleminin başarı oranı, kadının yaşına, yumurtalık rezervine ve dondurma işleminin yapıldığı merkeze bağlı olarak değişir. Genel olarak, 35 yaşın altındaki kadınlarda, dondurulmuş yumurtalardan elde edilen gebelik oranları, doğal yollarla elde edilen gebelik oranlarına benzerdir. 35 yaşın üzerindeki kadınlarda ise, dondurulmuş yumurtalardan elde edilen gebelik oranları, doğal yollarla elde edilen gebelik oranlarından daha düşüktür. Bu durumun sebebi yaş ile birlikte yumurtaların sayı ve kalitesinin azalmasıdır.
Yumurta Dondurma Fiyatları 2024
Yumurta dondurma, diğer tüp bebek işlemlerine göre daha uygundur . Bunun nedeni, dölleme ve transfer işleminin yapılmamasıdır. Yumurtaların toplanması, korunması ve saklanması için daha özel bir laboratuvar ortamına ihtiyaç duyulur. Yumurta dondurma fiyatları; kullanılan tekniğe, laboratuvar kalitesi ve işlem sonrası takip gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Yumurta Dondurma İşlemi Yapan Hastaneler
Türkiye’de tüp bebek merkezinde, yumurta dondurma işlemi yapmaktadır. İşlemi yaptırmak isteyen kadınlar, doktorlarının onayı ile yumurta dondurma için uygunluk raporu almaları gerekmektedir. En iyi yumurta dondurma merkezini seçmek için tüp bebek hekiminin tavsiyesi önemlidir.
Fertilite koruyucu seçenekler
Fertilite koruyucu seçenekler hastanın yaşı, cinsel olarak aktif olup gibi pek çok faktöre bağlı olarak değişmektedir.
Yumurtalık dokusunun dondurulması
Yumurtalık dokusu dondurulması özellikle ergenlik çağı öncesi çocuk hastalar ile yumurta veya embriyo dondurulmasının uygun olmadığı bekar veya partneri olmayan erişkin hasta grubunda düşünülmelidir.
Embriyo dondurma
Hastanın partneri olması durumunda ve kanser tedavisi öncesi yeterli zaman varsa embriyo dondurulması önerilir. Meme kanserli olgularda aromataz inhibitörleri (letrozol) kullanarak yapılan tüp bebek denemelerinde elde edilen embriyoların dondurulabileceği bildirilmektedir.
Yumurta dondurma
Oosit dondurulması genç adolesan hastalar ile erişkin yaşta eşi olmayan hastalarda düşünülmesi gereken bir seçenektir. Ancak şu bir gerçektir ki embriyo dondurmanın başarısı yumurta dondurmaya göre büyüktür.