Varikosel
Op. Dr. Melek Büyükkınacı Erol
Varikosel Nedir?
Eşi gebe kalamayan erkeklerde sıkça karşılaşılan sorunlardan biri varikoseldir. Varikosel, testislerden kirli kanı taşıyan damarların genişlemesiyle oluşur. Normal şartlarda bu damarlar testislerden kalbe doğru kan taşır, ancak varikosel durumunda damarlar genişler ve kanın kalbe dönüşü engellenir. Bu, testislerin sıcaklığının artmasına ve sperm üretiminin azalmasına yol açabilir.
Genellikle ergenlik döneminde başlayan varikosel, erkeklerin yaklaşık %15'inde görülür. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, damarlar arasındaki kan akışındaki yetersizlikler ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Varikosel, elle hissedilebilir, gözle görülebilir veya Doppler ultrason ile teşhis edilebilir. Doppler ultrasonla teşhis edilen varikosel "subklinik" olarak adlandırılırken, gözle görülebilen veya elle hissedilen varikosel "klinik" olarak nitelendirilir.
Varikosel her zaman erkek kısırlığına yol açmaz; eşi daha önce gebe kalmış erkeklerin %20'sinde varikosel bulunabilir. Kadın faktörünün olmadığı infertil çiftlerde varikosel oranı %35 - %40 civarındadır.
Varikosel Belirtileri
Varikoselin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve bazen belirti vermeyebilir. Ancak, bazı yaygın belirtiler şunlardır:
Skrotumda Ağırlık ve Rahatsızlık: Uzun süre ayakta kalma veya fiziksel aktivite sonrasında skrotumda rahatsızlık, ağırlık hissi ve ağrı olabilir.
Genişlemiş Damarlar: Skrotumda genişlemiş damarlar ve şişlik görülebilir.
Testislerde Küçülme: İleri seviyede varikosel durumunda testislerde küçülme ve atrofi olabilir.
Kısırlık: Varikosel, sperm üretimini ve kalitesini etkileyebilir, bu da erkek kısırlığına yol açabilir.
Varikosel Nedenleri
Varikoselin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdaki faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:
Genetik yatkınlık
Testislerin ısısındaki artış
Testis damarlarındaki doğuştan gelen yapısal sorunlar
Varikosel Teşhisi
Varikosel teşhisi için çeşitli yöntemler kullanılabilir:
Fiziksel Muayene: Doktor, testisleri ve skrotumu elle muayene ederek varikoselin varlığını ve derecesini değerlendirir.
Doppler Ultrasonografi: Bu yöntemle kan akışını ve damarları görüntüleyerek varikoselin varlığı ve şiddeti belirlenir.
Varikosel Tedavisi
Varikosel tedavisinde uygulanan yöntemler varikoselin şiddeti, hastanın yaşı ve kısırlık gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Varikosel ağrıya yol açmıyorsa ve kısırlık gibi ciddi sorunlara neden olmuyorsa genellikle tedavi edilmez. Subklinik varikosel genellikle tedavi gerektirmez.
Azospermi ve ciddi oligospermi durumlarında varikosel cerrahisi önerilmez; bu hastalar için tüp bebek tedavisi daha uygundur. Sperm sayısı 5 milyonun üzerinde olan erkeklerde ve eğer eşleri gençse ve korunmadan geçen süre uzunsa, varikosel cerrahisi düşünülebilir. Subklinik varikosel için cerrahi müdahale genellikle tavsiye edilmez. Klinik varikosel, özellikle ağrı veya rahatsızlık gibi belirtilerle birlikteyse tedavi edilmesi uygun olabilir.
Varikosel cerrahisi sonrası bazen varikosel tekrar edebilir. Şikayetlerin devam etmediği durumlarda ikinci cerrahi genellikle önerilmez. Varikosel cerrahisinin etkinliğini değerlendirmek için işlemden en az 4-6 ay sonra sperm analizi yapılmalıdır.
Varikosel Ameliyatı
Varikosel ameliyatı, genişlemiş damarların bağlanarak kan akışının düzeltilmesini sağlar. Ameliyat genellikle mikroskobik, laparoskopik veya robotik yöntemlerle yapılır. İşlem genel anestezi altında gerçekleşir ve hastalar genellikle kısa süre içinde taburcu edilir. Ameliyat sonrası ağrı ve şişlik azalır ve sperm kalitesinde iyileşme gözlemlenebilir.
Ameliyat Sonrası Sperm Sayısında Değişiklik
Varikosel ameliyatı sonrasında sperm sayısında artış olabilir. Ancak, her hastanın durumuna bağlı olarak sperm sayısındaki artış farklılık gösterebilir. Genellikle iyileşmenin etkilerini gözlemlemek için ameliyattan sonra en az 3 ay beklenir.
Varikosel Tedavisinin Gebelik Üzerindeki Etkisi
Varikosel ameliyatının gebelik şansını artırıp artırmadığı konusunda net bir bilgi bulunmamaktadır. Çeşitli araştırmalar, varikosel cerrahisi yapılan erkeklerin eşlerinin gebelik oranlarının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Ancak, varikosel derecesi, sperm kalitesi ve diğer faktörler göz önünde bulundurulmadan yapılan bu çalışmaların sonuçları kesinlik taşımamaktadır.
Antalya`da Varikosel Tedavisi
Antalya`da varikosel tedavisi için uzman bir doktora başvurmak önemlidir. Dr. Melek Büyükkınacı, Antalya'da kadın hastalıkları, doğum ve tüp bebek uzmanı olarak hastalarına güncel ve etkili tedavi yöntemlerini sunmaktadır.