Pelvik inflamatuar hastalık fallop tüpleri ve yumurtalıklar gibi üst üreme organlarının enfeksiyonudur. Birden fazla mikroorganizma etkendir. Neisseria gonore insan endoserviks, endometrium ve fallop tüplerinde doğrudan inflamatuar yanıta yol açar. E coli, B. Fragilis, E. faecalis sağlam dokuda inflamatuar yanıt oluşturmazken, bu hasarlı dokuda inflamasyonu artırır. Bu hastalığın alt genital sistemden asendan yolla üst genital sisteme geçen bakterilerin yol açtığı düşünülmektedir. Bu nedenle endoservikal engelin kaybolduğu menstruasyon döneminde risk artar.

PIH, uzun dönemde ciddi sorunlara neden olmaktadır. Örneğin infertilite (istendiği halde çocuk sahibi olamama), dış gebelik ve uzun süreli pelvik ağrı.

Pelvik inflamatuar hastalık risk faktörleri:

Vajinal duş

Madde bağımlılığı

Çok sayıda cinsel partner

Partnerinin de başka partnerleri olması

Düşük sosyoekonomik durum

Yeni cinsel partner

Genç yaş (10-19)

Diğer cinsel yolla bulaşan hastalık olması (gonore-bel soğukluğu, klamidya)

Daha önceden aynı hastalığı geçirmek

Mekanik veya kimyasal kontraseptif kullanmak

Sessiz pelvik inflamatuar hastalık:

Bu tanı klinik şikayet olmaksızın, tubal faktörlü infertiliteyi açıklar. Başka bir sebeple açıklanamayan infertilite vakaları laparatomi ya da laparoskopik olarak incelendiğinde adezyonlar önceki fallop tüpü enfeksiyonunun kanıtı olabilir. Tüpler makroskopik olarak normal izlense de iç kısmında mukoza katlantılarında düzleşme, belirgin silya azalması, sekretuar epitelde hücre dejenerasyonu izlenir.

Akut pelvik inflamatuar hastalık:

Şikayetler menstrüel siklus sırasında ya da ardından başlar. Pelvik ya da alt karın ağrısı olan cinsel yolla bulaşan hastalıklar için risk taşıyan cinsel aktif kadınlarda düşünülmelidir. Hasta akıntı, ateş, iştahsızlık, bulantı kusma, ağrılı menstruasyon, cinsel ilişki sırasında ağrı tarifleyebilir. Muayenede uterin, adneksiyel, servikal hareketle hassasiyet vardır. Ateş, servikal, vajinal mükopürülan akıntı, akıntının mikroskopik incelenmesinde lökosit görülmesi, kan enfeksiyon markerlarında yükseklik, serviks kültüründe üreme olması tanıyı destekleyen bulgulardır.

Akut PİH olduğundan kuşkulanılan hastalarda Neisseria gonore, Klamidya trakomatis için endoservikal test yapılmalıdır.

Kronik pelvik inflamatuar hastalık:

Bu tanı patolojik inceleme ile konur. Akut PİH hastalarında hidrosalpenks olması bu tanıyı destekler. Şikayet ve tedavisi akut PİH ile aynıdır.

PİH tedavisi:

Tedavinin temel amacı mikroorganizmaları ortadan kaldırmak, şikayetleri hafifletmek ve sekel oluşumunu önlemektir. Enfeksiyonun neden olduğu tubal hasar ya da obstrüksiyon infertiliteye yol açabilir. Bir atak sonrası yaklaşık %15, iki atak sonrası %35, üç ve daha fazla atak sonrası risk %75 olur. Dış gebelik riskini de 6-10 kat artırır. Diğer sekeller kronik pelvik ağrı (%15-20), tekrarlayan enfeksiyon (%20-25), apse oluşumudur (5-15). Bu nedenle hafif semptomlar varken hastaneye başvurmak gerekir.

Hafif ve orta şiddetli PİH vakaları ayaktan antibiyotik reçetesi verilerek tedavi edilir.

Hastanede yatarak tedavi ihtiyacı olanlar:

Adölesanlar

İlaç bğımlılığı

Apse kuşkusu

Ciddi hastalık

Yaygın peritonit

Yüksek ateş

Yakın zamanda rahim içi araç

Lökosit>15000

Oral tedaviyi tolere edememe

Ayaktan tedavide başarısızlık