LEEP Operasyonu
Op. Dr. Melek Büyükkınacı Erol
LEEP Operasyonu Nedir?
LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure) , serviks (rahim ağzı) bölgesinde oluşan anormal hücrelerin çıkarılması için kullanılan bir cerrahi yöntemdir. Bu işlem, rahim ağzındaki hücresel değişikliklerin kanser öncesi (prekanseröz) aşamada tespit edilmesi durumunda, bu hücrelerin çıkarılmasını sağlamak amacıyla uygulanır. LEEP, rahim ağzındaki anormal hücrelerin büyük bir kısmını çıkararak, hem tanı koymaya hem de tedaviye yönelik bir prosedürdür.
LEEP Operasyonunun Amacı ve Endikasyonları
LEEP operasyonu, genellikle Pap smear testlerinde anormal hücrelerin tespit edilmesi sonucu uygulanır. Rahim ağzı kanseri öncesi lezyonların (CIN - Servikal İntraepitelyal Neoplazi) varlığı durumunda, bu lezyonların ilerleyerek kansere dönüşmesini önlemek amacıyla kullanılır. Ayrıca, LEEP, rahim ağzındaki anormal hücrelerin çıkarılmasıyla hem tanı hem de tedavi amaçlı uygulanabilir.
Servikal İntraepitelyal Neoplazi (CIN): LEEP, CIN 2 ve CIN 3 gibi yüksek dereceli lezyonların tedavisinde yaygın olarak kullanılır. CIN 2 ve 3, rahim ağzı kanserine dönüşme riski taşıyan prekanseröz hücresel değişikliklerdir.
Pap Smear Anormallikleri: Pap smear testlerinde anormal sonuçlar alındığında, LEEP bu anormalliklerin daha ileri düzeyde incelenmesi ve tedavi edilmesi için uygulanabilir.
Kolposkopi Bulguları: Kolposkopi sırasında servikste şüpheli bölgeler tespit edilirse, bu alanların çıkarılması için LEEP tercih edilebilir.
Servikal Polipler: Bazı durumlarda, rahim ağzında bulunan poliplerin çıkarılması için de LEEP kullanılabilir.
Daha İleri Tanı Gerekliliği: Rahim ağzında potansiyel olarak kanser öncesi değişikliklerin daha ileri düzeyde incelenmesi gerekiyorsa.
LEEP Operasyonu Nasıl Yapılır?
LEEP operasyonu, genellikle bir jinekolog tarafından poliklinik ortamında gerçekleştirilir ve genellikle lokal anestezi ile yapılır. İşlem genellikle 10-20 dakika sürer.
Hazırlık: Hasta jinekolojik muayene pozisyonunda yerleştirilir. İşleme başlamadan önce rahim ağzı lokal anestezi ile uyuşturulur. Bu, işlem sırasında herhangi bir ağrı hissedilmesini önler.
Spekulum Yerleştirilmesi: Vajinayı genişletmek ve rahim ağzını görünür hale getirmek için spekulum yerleştirilir. Bu, cerrahın işlem sırasında rahim ağzını rahatça görmesini sağlar.
LEEP Döngüsünün Kullanılması: Cerrah, ince bir tel döngü kullanarak rahim ağzındaki anormal hücreleri çıkarır. Bu döngü, düşük voltajlı elektrik akımı ile ısıtılır ve rahim ağzındaki hücrelerin kesilmesini sağlar. Kesilen doku genellikle bir laboratuvara gönderilerek patolojik incelemeye tabi tutulur.
Hemostaz Sağlanması: Kanama kontrolü için cerrah, kanayan alanlara elektrokoterizasyon veya özel solüsyonlar uygulayabilir.
İşlemin Tamamlanması: İşlem tamamlandıktan sonra spekulum çıkarılır ve hasta kısa bir süre dinlenmeye alınır.
LEEP Operasyonu Sonrası İyileşme Süreci
LEEP operasyonu sonrası iyileşme süreci genellikle hızlıdır ve komplikasyon riski düşüktür. Ancak, hastaların bazı durumlara dikkat etmeleri ve iyileşme sürecinde bazı önlemler almaları gerekebilir.
Ağrı ve Rahatsızlık: Operasyon sonrası hafif kramp, ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir. Bu genellikle birkaç gün içinde azalır ve ağrı kesici ilaçlarla kontrol altına alınabilir.
Vajinal Akıntı: İşlem sonrası birkaç hafta boyunca hafif vajinal akıntı ve kanama görülebilir. Bu durum, iyileşme sürecinin bir parçasıdır ve normaldir.
Cinsel İlişki ve Fiziksel Aktivite: LEEP sonrasında rahim ağzının iyileşmesine izin vermek için 4-6 hafta boyunca cinsel ilişki, tampon kullanımı ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılması önerilir.
Takip ve Kontrol: İşlemden sonra düzenli takip randevuları planlanır. Bu randevular, rahim ağzının iyileşme sürecini izlemek ve anormal hücrelerin tamamen çıkarılıp çıkarılmadığını kontrol etmek için önemlidir.
LEEP Operasyonunun Riskleri ve Yan Etkileri
Her cerrahi işlemde olduğu gibi, LEEP operasyonunun da bazı riskleri ve yan etkileri vardır. Ancak, bu riskler genellikle düşük olup, prosedürün faydaları risklerden daha ağır basar.
Enfeksiyon: Nadir de olsa, LEEP sonrasında enfeksiyon riski vardır. Enfeksiyon belirtileri arasında ateş, kötü kokulu akıntı ve şiddetli ağrı yer alır.
Kanama: İşlem sonrası hafif kanama normaldir, ancak aşırı kanama nadir görülen bir komplikasyondur ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
Rahim Ağzında Daralma: Bazı durumlarda, LEEP sonrası rahim ağzında daralma (servikal stenoz) görülebilir. Bu durum, adet akışında zorluk veya kısırlık gibi problemlere yol açabilir.
Düşük Riskinde Artış: LEEP, gelecekteki gebeliklerde düşük yapma veya erken doğum riskini hafifçe artırabilir. Ancak, bu risk genellikle minimaldir ve çoğu kadın normal bir gebelik geçirebilir.
LEEP Operasyonunun Avantajları
Minimal İnvaziv: LEEP, minimal invaziv bir prosedürdür ve genellikle genel anestezi gerektirmez.
Yüksek Başarı Oranı: LEEP, CIN 2 ve CIN 3 gibi yüksek dereceli lezyonların tedavisinde yüksek başarı oranına sahiptir.
Hızlı İyileşme: Hastalar genellikle işlemden sonra hızlı bir şekilde normal aktivitelerine dönebilirler.
Hem Tedavi Hem Tanı: LEEP, hem tedavi edici hem de tanısal amaçlı kullanılabilir. Çıkarılan dokular patolojik inceleme için kullanılabilir.
LEEP operasyonu, rahim ağzındaki anormal hücrelerin tespiti ve tedavisi için etkili ve güvenli bir cerrahi yöntemdir. Minimal invaziv yapısı, hızlı iyileşme süreci ve yüksek başarı oranı ile LEEP, jinekolojik uygulamalarda yaygın olarak tercih edilen bir yöntemdir. Ancak, herhangi bir cerrahi müdahalede olduğu gibi, LEEP operasyonunun da riskleri ve yan etkileri olabileceğinden, bu prosedür hakkında detaylı bilgi almak ve karar vermeden önce bir jinekoloji uzmanıyla görüşmek önemlidir.