Gebelikte Erken Membran Rüptürü
Op. Dr. Melek Büyükkınacı Erol
Gebelikte Erken Membran Rüptürü
EMR
Gebelik süresince bebek, amniyon kesesi adı verilen bir sıvı dolu zarın içinde korunur. Bu zarın normal doğum sancıları başlamadan önce yırtılmasına erken membran rüptürü (EMR) denir. EMR, gebelikte sık görülen bir komplikasyon olup hem anne hem de bebek için çeşitli riskler taşır.
Erken Membran Rüptürü Nedir?
Normalde, amniyon kesesi doğum sancıları başladıktan sonra yırtılır ve bu durum, halk arasında "su gelmesi" olarak bilinir. Ancak, doğum sancıları başlamadan önce bu zarın yırtılması erken membran rüptürü olarak adlandırılır. Bu durum, gebeliğin herhangi bir döneminde meydana gelebilir, ancak genellikle 37. gebelik haftasından önce gerçekleştiğinde "preterm erken membran rüptürü (PPROM)" olarak tanımlanır.
Erken membran rüptürüne yol açabilecek birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar arasında:
Erken Membran Rüptürünün Nedenleri
Enfeksiyonlar: Rahim, vajina veya serviks enfeksiyonları, amniyon kesesinin zayıflamasına ve erken yırtılmasına neden olabilir.
Rahim Anomalileri: Rahimdeki yapısal bozukluklar, amniyon kesesinin erken yırtılma riskini artırabilir.
Çoğul Gebelikler: İkiz, üçüz veya daha fazla bebek taşıyan gebeliklerde amniyon kesesi üzerinde artan basınç, zarın erken yırtılmasına yol açabilir.
Rahim Ağzı Yetmezliği (Servikal Yetmezlik): Rahim ağzının gebelik boyunca kapalı kalmakta zorlanması, amniyon kesesinin erken yırtılmasına neden olabilir.
Önceki Erken Membran Rüptürü Geçmişi: Önceki gebeliklerinde EMR yaşayan kadınlarda, bu durumun tekrar etme riski daha yüksektir.
Sigara Kullanımı: Sigara içmek, amniyon zarının zayıflamasına ve erken yırtılmasına neden olabilir.
Düşük Sosyoekonomik Durum: Yetersiz beslenme ve sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olması da EMR riskini artırabilir.
Erken Membran Rüptürünün Belirtileri
Erken membran rüptürü belirtileri genellikle su gelmesi şeklinde başlar. Bu su, amniyon sıvısının vajinadan sızmasıdır ve hafif bir sızıntıdan yoğun bir akıntıya kadar değişebilir. Diğer belirtiler şunlar olabilir:
Vajinal Akıntının Artması: Amniyon sıvısının sürekli veya aralıklı olarak sızması.
Bebek Hareketlerinde Azalma: Bebek hareketlerinde azalma, amniyon sıvısının azalması nedeniyle olabilir.
Pelvik Baskı veya Rahatsızlık: Rahim bölgesinde baskı veya rahatsızlık hissi.
Bu belirtiler fark edildiğinde, hemen tıbbi yardım alınmalıdır, çünkü erken membran rüptürü hem anne hem de bebek için ciddi riskler taşıyabilir.
Erken Membran Rüptürünün Riskleri
Erken membran rüptürü, hem anne hem de bebek için çeşitli komplikasyonlara yol açabilir:
Enfeksiyon Riski: Amniyon kesesi yırtıldığında, enfeksiyon riski artar. Bu enfeksiyonlar, hem anne hem de bebek için ciddi sonuçlar doğurabilir.
Preterm Doğum: EMR, erken doğum riskini artırır. Preterm doğumlar, bebekte solunum problemleri, beyin kanaması ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kordon Sıkışması: Amniyon sıvısının azalması, bebeğin göbek kordonunun sıkışmasına ve bebeğe yeterli oksijenin ulaşmamasına neden olabilir.
Plasental Dekolman: Plasentanın rahim duvarından erken ayrılması, hem anne hem de bebek için hayatı tehdit eden bir durumdur.
Erken Membran Rüptürünün Tanısı
Erken membran rüptürü şüphesi durumunda, doktorunuz çeşitli testler ve muayeneler yaparak tanıyı doğrulayabilir:
Nitrazin Testi: Vajinal sıvının pH seviyesini ölçen bu test, amniyon sıvısının varlığını gösterebilir.
Ultrason: Bebeğin durumu, amniyon sıvısı miktarı ve plasentanın yeri ultrason ile değerlendirilir.
Steril Spekulum Muayenesi: Amniyon sıvısının sızıntısını görmek için vajinal muayene yapılabilir.
Erken Membran Rüptürünün Tedavisi
Erken membran rüptürünün tedavisi, gebeliğin haftasına, bebeğin sağlık durumuna ve enfeksiyon riskine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
Antibiyotik Tedavisi: Enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Kortikosteroidler: Bebeğin akciğerlerinin olgunlaşmasını hızlandırmak için kortikosteroidler verilebilir, özellikle preterm doğum riski yüksekse.
Yatak İstirahati: Yatak istirahati, rahim üzerindeki baskıyı azaltarak doğumun başlamasını geciktirebilir.
Hastane Takibi: Erken doğum riski yüksek olan veya enfeksiyon şüphesi olan durumlarda, hastanede yakın takip gerekebilir.
Doğumun Başlatılması: Bebeğin sağlık durumu veya annenin durumu gerektiriyorsa, doğum başlatılabilir. Bu, genellikle 34 haftadan sonra veya enfeksiyon riski olduğunda tercih edilir.
Erken membran rüptürü, gebelik sürecinde dikkatle izlenmesi gereken ciddi bir durumdur. Erken tanı ve uygun tedavi ile hem anne hem de bebek için oluşabilecek komplikasyonlar büyük ölçüde önlenebilir. Gebelik boyunca düzenli doktor kontrollerine gitmek, belirtileri dikkatle izlemek ve erken membran rüptürü durumunda hemen tıbbi yardım almak, sağlıklı bir gebelik süreci ve doğum için kritik öneme sahiptir. Bu süreçte doktorunuzun önerilerine titizlikle uymak, hem sizin hem de bebeğinizin sağlığını korumada en önemli adımdır.