Doğum Korkusu
Op. Dr. Melek Büyükkınacı Erol
Doğum Korkusu (Tokofobi)
Nedenleri, Belirtileri ve Baş Etme Yöntemleri
Doğum, birçok kadın için heyecan verici bir deneyim olmasına rağmen, bazı kadınlar için büyük bir korku kaynağı olabilir. Doğum korkusu, tıbbi olarak "tokofobi" olarak bilinir ve ciddi bir psikolojik durum olarak kabul edilir. Bu korku, anne adaylarının doğum süreciyle ilgili aşırı endişe duymasına, hatta hamile kalmaktan kaçınmasına yol açabilir. Doğum korkusu, uygun müdahalelerle yönetilebilecek bir durumdur ve bu yazıda, doğum korkusunun nedenleri, belirtileri ve baş etme yolları hakkında güncel ve bilimsel bilgiler sunacağız.
Doğum Korkusu Nedir?
Doğum korkusu kadınlarda yaygın olarak görülen ciddi bir psikolojik problemdir.Doğum korkusu, doğum sırasında yaşanabilecek ağrılardan, bebeğin veya annenin zarar görebileceğinden endişe duyan kadınlarda görülür. Bu korku, kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir ve hatta depresyona yol açabilir. Doğum korkusu, birincil, ikincil ve üçüncül olmak üzere üç ana kategoriye ayrılır:
Birincil Doğum Korkusu: Genellikle çocukluk dönemine kadar uzanır. Bu tür tokofobide, kadınlar doğum süreciyle ilgili korkunç hikayeler dinlemiş olabilirler. Bu korku, hamile kalma düşüncesine bile tahammül edememelerine yol açar.
İkincil Doğum korkusu: Bu tür tokofobi, travmatik bir doğum deneyimi veya bebeğin ölü ya da sakat doğması gibi olumsuz bir olayın ardından gelişir. İlk doğumu zorlu geçen kadınlar, sonraki doğumlar için aşırı korku geliştirebilirler.
Üçüncül Doğum korkusu: Hamilelik dönemi depresyonuna eşlik eden bir tokofobi türüdür. Bu türde, kadınlar hamilelik öncesinde herhangi bir korkuya sahip olmazken, hamilelik sırasında depresif bir ruh hali nedeniyle doğum korkusu geliştirebilirler.
Doğum Korkusunun Nedenleri
Doğum korkusunun gelişiminde birçok faktör rol oynayabilir. Tokofobi genellikle öğrenilen korkuların yanı sıra bireyin kaygı düzeyi, mizacı ve önceki deneyimlerinden kaynaklanır. İşte doğum korkusunun yaygın nedenleri:
Öğrenilmiş Korkular: Filmlerde izlenen korkutucu doğum sahneleri, çevreden duyulan olumsuz doğum hikayeleri gibi faktörler, kadınların doğumla ilgili korku geliştirmesine neden olabilir.
Geçmiş Deneyimler: Daha önce yaşanan travmatik doğum deneyimleri, doğum korkusunun gelişiminde büyük rol oynar. Bu tür deneyimler, kadınların gelecekteki doğumlar için aşırı endişe duymasına yol açabilir.
Kaygı Düzeyi ve Mizaç: Kaygı düzeyi yüksek, genel olarak tedirgin ve karamsar olan bireylerde tokofobi görülme olasılığı daha yüksektir. Bu bireyler, bilinmeyenden kaynaklanan korkuları daha yoğun yaşayabilirler.
Genetik Rahatsızlıklar: Aile öyküsünde genetik rahatsızlıklar bulunan kadınlar, çocuklarının sağlığıyla ilgili endişeler taşıyabilir ve bu da doğum korkusunu tetikleyebilir.
Hazır Olmama Durumu: Hamilelik planlanmadan gerçekleştiğinde, anne adayları bebeğe nasıl bakacaklarını bilemedikleri için tokofobi geliştirebilirler.
Doğum Korkusunun Belirtileri
Doğum korkusu, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Tokofobiye sahip kadınlar, hamilelik boyunca ve doğum sürecinde yoğun korku ve kaygı yaşarlar. Bu durum, doğumdan önce ortaya çıkabileceği gibi, doğum yaklaştıkça da şiddetlenebilir. Doğum korkusunun yaygın belirtileri şunlardır:
Aşırı Endişe ve Korku: Kadınlar, doğum süreciyle ilgili aşırı korku ve endişe duyarlar. Bu korku, günlük yaşamlarını etkileyebilir ve depresyona yol açabilir.
Kaçınma Davranışları: Tokofobiye sahip kadınlar, hamile kalmaktan kaçınmak için her türlü önlemi alabilirler. Hamile kaldıklarında ise kürtaj gibi yöntemlere başvurabilirler.
Fiziksel Belirtiler: Tokofobi, baş ağrısı, mide bulantısı, terleme, kalp çarpıntısı gibi fiziksel belirtilerle de kendini gösterebilir.
Doğum Korkusu ile Baş Etme Yolları
Tokofobi, uygun tedavi ve destekle yönetilebilir bir durumdur. İşte doğum korkusuyla baş etmenin bazı yolları:
Psikolojik Destek: Tokofobi, psikoterapi ile tedavi edilebilir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), bu korkularla başa çıkmak için etkili bir yöntemdir. Terapi, korkuların kaynağını anlamak ve bu korkularla başa çıkma stratejileri geliştirmek için kullanılır.
Eğitim ve Bilgilendirme: Doğum süreci hakkında doğru bilgilere sahip olmak, korkuların azalmasına yardımcı olabilir. Doğuma hazırlık kursları, anne adaylarının doğum sürecini daha iyi anlamalarını ve bu süreçte kendilerini daha güvende hissetmelerini sağlar.
Destekleyici Ortam: Doğum sırasında yanınızda güvendiğiniz bir kişinin olması, korkuların azalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, güvenilir bir doğum uzmanıyla çalışmak da doğum sürecinin daha rahat geçmesini sağlayabilir.
Olumsuz Hikayelerden Uzak Durma: Zor doğum hikayeleri anlatan kişilerden uzak durmak, olumsuz düşüncelerden kaçınmanıza yardımcı olabilir. Pozitif doğum hikayelerine odaklanmak, korkularınızı hafifletebilir.
Doğal Yöntemlerle Rahatlama: Meditasyon, nefes egzersizleri ve yoga gibi gevşeme teknikleri, doğum korkusuyla başa çıkmada etkili olabilir. Bu yöntemler, vücudunuzu ve zihninizi doğuma hazırlamanıza yardımcı olur.
Doğum korkusu (tokofobi), kadınların yaşam kalitesini etkileyebilecek ciddi bir psikolojik durumdur. Ancak, bu korku uygun tedavi ve destekle yönetilebilir. Doğum korkusu yaşayan kadınlar, bu korkularla başa çıkmak için psikolojik destek alabilir, doğum süreci hakkında doğru bilgilere ulaşabilir ve destekleyici bir ortamda doğuma hazırlanabilirler. Tokofobi ile başa çıkmak, hem anne hem de bebek için sağlıklı bir doğum süreci geçirmenin anahtarıdır.