Ultrasonografi tıbbi bir görüntüleme yöntemidir. Çok sayıda organ sistemi için kullanılabilen ultrasonografi, gebelik takibinde çok önemli bir yere sahiptir.Bebeğin yapısı, sağlık durumu, etrafını saran amniyon sıvısı, zarlar ve plasenta hakkında çok değerli bilgileri ediniriz. Aynı şekilde gebelik dışında kadın üreme organlarının sağlık durumunun değerlendirilmesinde yaygın olarak kullanırız.
Genelde gebelik ultrasonu karından yapılırken, erken haftalarda ya da gerek duyulduğun da vajinal yoldan yapılabilir. Gebelikte vajinal yoldan yapılan ultrasonunbilinen ya da kanıtlanmış zararı yoktur. Bilinenin aksine daha net bilgi ve görüntü verir. İlk 12. Haftaya kadar transvajinal yol le yapılan ultrasonografi ile birçok anomali erken dönemde tespit edilebilmektedir.
İlk gebelik ultrasonunuz, 5-7 hafta arası yapılır. Bu ultrasonun amacı;
- Bebeğin kalp atışının olduğunu görmek
- Tek veya çoğul gebelik olduğunu görmek
- Rahim içi mi rahim dışı mı gebelik olduğunu değerlendirmek ve
- Gebelik haftasını tam olarak hesaplayabilmektir.
Genel olarak ilk gebelik ultrasonunu takip eden diğer ultrason incelemelerinde;
- Bebeğin kalp atışı
- Bebeğin büyümesi (gebelik haftasına göre ağırlığı)
- Plasentanın rahimdeki yerleşimi
- Amniyon sıvısının miktarı
- Bebeğin organ sistemleri
- Bebeğin Cinsiyeti
- Pozisyonu, bebeğin geliş şekli
- Rahim ağzı uzunluğu
- Gerek duyulduğunda fetal sıkıntı durumları değerlendirilir.
Daha sonraki haftalarda yapılması gerekli olan ultrason değerlendirmeleri ise temelde;
- 11-14 hafta arası, Down sendromu tarama testi( ikili tarama)
- Cinsiyet öğrenmek için 15-16. Hafta
- 18-23 hafta arası detaylı ultrason taraması (organ taraması)
- 32. hafta sonrası, bebeğin gelişimi, suyunu, pozisyonunu, anne karnında iyilik halinde olup olmadığını anlamak için yapılan ultrason incelemeleridir.
Ultrason değerlendirmeleri doktorunuzun uygun gördüğü ya da şikayetiniz olduğu herhangi bir zamanda ultrason yapılabilir.
Ultrasonun gebelikte kullanıma girmesi neredeyse 40 yıla ulaşmıştır. Bu sürede yapılmış olan bilimsel çalışmalarda, ultrasonun zarar verdiği, ultrasonların bebekte sakatlığa yol açacağı ya da bebekte gelişme geriliği yapacağı yönünde hiçbir kanıta rastlanmamıştır. Ultrason X ışınları gibi radyasyon içermez. İnsan kulağının duyamayacağı frekansta ses dalgası kullanır ve bu da bebek gelişimini olumsuz etkilemez. Önemli olan nokta; her ne kadar bilinen bir zararı olmasa da sadece keyif için çok sık ultrason yapılmasının anlamsız olduğudur. Doktorunuz gereken sıklığı size söyleyecektir.
Gebelikteki en önemli ultrason, 18- 23. gebelik haftaları arasında yapılması gereken anatomi taramasıdır. Halk arasında ,ayrıntılı ultrason, Doppler, organ taraması diye çok çeşitli şekilde adlandırılır. Bu ultrason uygulamasının asıl amacı bebeğin anatomisinin ayrıntılı olarak değerlendirilmesidir. Bu tarama ile; bir sorunla karşılaşıldığın da, bizeyaşamı devam ettirmeye engel hastalıklarda, aileye gebeliği sonlandırma ihtimalini sunmaya ve bazı rahatsızlıklarda, bebek doğar doğmaz ameliyat edilmesi gerekiyorsa, buna hazırlıklı olunması gibi olanaklar sağlar.
4 boyutlu ultrasonografi
Kliniğimizde en son teknoloji voluson s6 cihazımızla hem abdominal yani karından hem de vajinal probla 4 boyutlu görüntü alabilmekteyiz. 4 boyutlu ultrason, bebeğin anne karnında gerçek ve eş zamanlı hareketlerini izleme imkanı sağlamaktadır.3 boyutlu ultrasonda alınan görüntülere zaman faktörünün eklenmesi ile hareketler görünür hale gelir ve bu da 4 boyutlu ultrason olarak adlandırılır. Özellikle bebeğin yüzünün incelenmesinde avantajlıdır.
Gebelikte 4 boyutlu ultrasonografinin en önemli avantajlarından biri, anne ve baba adaylarının doğmamış bebeklerinin gerçeğe yakın fotoğraflarını görmeleridir. Bu sebeple doğum sonrasında kurulacak olan duygusal bağ daha önceden oluşur. Görüntülerin net olması için bazı kriterler vardır. İncelenecek bölgenin önünde amnion sıvısının yani bebeğin suyunun yeterli miktarda olması gerekir. Bir diğer kriter ise yine incelenecek bölge örneğin yüzün bize dönük olması ve önünde plasenta ,el ,kol vs olmaması gerekir.
